Prawidłowe nakrycie stołu

Wyprawiasz przyjęcie albo elegancki obiad? Chcesz, żeby wszystko się udało, a goście byli zachwyceni od samego wejścia? Zadbaj o odpowiednie nakrycie stołu! Właściwe ułożenie sztućców, naczyń i serwetek to nic trudnego – wystarczy tylko znać zasady savoir-vivre’u. Oto one!

O czym przeczytasz w artykule:

• Jaki dobrać obrus do okazji?
• Jak nakryć stół i ułożyć na nim talerze?
• W jakiej kolejności powinno kłaść się na stole sztućce?
• Gdzie ustawić szklanki i kieliszki?
• Jak nakryć stół do kawy?

Przygotowanie do przyjęcia warto zacząć od samego początku, czyli doboru odpowiedniego obrusu. Eleganckie nakrycie stołu bezwzględnie wymaga, aby rozmiarem był on dopasowany do wielkości mebla i zwisał poza krawędź blatu ok. 20-30 cm. Niech będzie biały, ewentualnie kremowy lub z delikatnym motywem. W przypadku niektórych okazji możesz pójść w bardziej odważne kolory lub wzory (np. na śniadanie wielkanocne świetnie nada się obrus w pisanki czy kurczaczki). A jeżeli organizujesz przyjęcie w mniej formalnym klimacie, na przykład w stylu rustykalnym, dobrym pomysłem może być całkowita rezygnacja z obrusu: w tym wypadku lepiej sprawdzą się „gołe”, drewniane stoły ewentualnie ozdobione bieżnikiem na środku.

Do obrusu, zastawy, a także stylu całego przyjęcia dobierz serwetki. Jeśli zdecydujesz się na materiałowe, to zwiń je w rulon, zepnij dekoracyjną obrączką i połóż na talerzu. W przypadku mniej formalnych okazji, gdy celujesz w nowoczesne nakrycie stołu, możesz zdecydować się na serwetki z papieru. Je również możesz złożyć w rulon albo w wachlarz – i postawić na talerzu albo po jego lewej stronie.

Underplate, czyli podtalerze

Niektórzy na miejscach gości kładą też tzw. podtalerze – czyli podstawki w kształcie talerza, trochę od niego większe, utrzymane w eleganckiej stylistyce. Są zazwyczaj w kolorze pasującym do całej aranżacji sali, w której odbywa się przyjęcie. Pełnią głównie rolę dekoracyjną, ale przy okazji chronią obrus przed poplamieniem. Na co dzień taką funkcję mogą pełnić okrągłe podkładki.

I w tym aspekcie sprawa jest względnie prosta. Nakrycie stołu – nowoczesne przyjęcie czy tradycyjna uczta – powinno wyglądać zawsze tak samo. Zasady są tu niezmienne, a ewentualne modyfikacje wprowadza się tylko w ilości talerzy. Gdy menu imprezy nie przewiduje jakiegoś dania, nakrycie po prostu się pomija.

Każdy gość powinien znaleźć na swoim miejscu duży płaski talerz do dania głównego (odsunięty od krawędzi blatu o 1-2 cm), a na nim płaski talerz do przystawek, który później zostanie wymieniony na głęboki talerz do zupy. Jeśli serwujesz chleb, to u góry, po lewej stronie talerza podstawowego postaw mały talerzyk właśnie na pieczywo. Sałatki i dania, w których główną rolę odgrywają ryby, wymagają osobnych nakryć – płaskich talerzy średniej wielkości.

Naczynia do kompletu

Najważniejsza zasada to oczywiście ta, by zastawa była wolna od wyszczerbień i pęknięć. Jeżeli regularnie organizujesz obiady dla gości, dobrym pomysłem może być zakup serwisu obiadowego, czyli kompletu talerzy, wazy na zupę i półmisków. Dzięki temu nakrycie stołu będzie jednolite, a co za tym idzie, wywoła wrażenie elegancji, harmonii i spójności. A jeżeli organizujesz większe przyjęcie jednorazowo, możesz skorzystać z wypożyczalni zastawy stołowej – w takim przypadku otrzymasz dokładnie tyle nakryć, ile potrzebujesz.

Właściwe ułożenie sztućców też nie jest trudne – obowiązuje tu intuicyjna zasada, że układa się je w kolejności, w jakiej gość będzie po nie sięgać. Po prawej stronie leżą więc kolejno: najbliżej talerza nóż obiadowy, potem nóż do ryb i łyżka. Po lewej stronie analogicznie: widelec do sałatki, widelec obiadowy i widelec do ryby. Widelec i nóż do przystawek powinny leżeć najbardziej na zewnątrz. Pamiętaj, że zgodnie z zasadami savoir-vivre’u ostrza są zwrócone w kierunku talerza.

Często na stole już od początku leżą także sztućce do deseru (łyżeczka lub widelczyk). Układa się je nad talerzem, poziomo: widelczyk ząbkami w prawo, a łyżeczkę trzonkiem w lewo. Nożyk do masła kładzie się na talerzyk do chleba, po skosie (tak by ostrze wskazywało godzinę 10:00). Z kolei łyżeczkę do kawy – na spodku z filiżanką.

Wystawne przyjęcie to oczywiście także napoje. Nakrycie stołu nie powinno pomijać więc rozmaitych rodzajów kieliszek i szklanek. Wszystkie powinny być ustawione po prawej stronie talerza, nad sztućcami. Zwykle stawia się je w rzędzie lub w formie trójkąta. Od lewej powinny stać kolejno: kieliszek lub szklanka na wodę, lampka do szampana, kieliszek do czerwonego wina, kieliszek do białego wina. Jeśli chcesz dostawić literatki, umiejsców je najbardziej z lewej strony. W ten sposób nie tylko zrealizujesz wszystkie punkty z podręcznika dobrych manier, lecz także ułatwisz gościom orientację wśród całej zastawy: zgodnie z naturalnym odruchem będą sięgać po naczynia położone najbliżej.

Po eleganckim obiedzie zazwyczaj podaje się kawę oraz deser lub ciasto. Przed ustawieniem na stole pater z przysmakami i dzbanka z gorącym napojem, należy uprzątnąć zastawę obiadową i zastąpić ją serwisem do kawy: mniejszymi talerzykami i ustawionymi po lewej stronie filiżankami. Sztućce deserowe, jak już wspomniano, leżą na swoich miejscach od początku przyjęcia. Na tę część pozostawia się gościom także szklanki na wodę oraz kieliszki na wino deserowe, jeśli w planie jest podanie go.

Poprawne nakrycie stołu to oczywiście wybór, a nie obowiązek. Skoro jednak zdecydowałaś się na wyprawienie wystawnego obiadu dla większej liczby osób, warto zadbać także o detale, czyli właściwe ułożenie zastawy. Z naszymi wskazówkami rozkładanie sztućców, talerzy i innych akcesoriów przebiegnie sprawnie, a goście z pewnością docenią wysiłek włożony w to, by wszystko wyszło zgodnie z zasadami savoir-vivre’u.