Początek jesieni to także początek sezonu na grzyby. W lasach zaroiło się od prawdziwków, borowików i podgrzybków, a wraz z nimi – od osób, które pragną zabrać dary lasu do domu. Chciałbyś dołączyć do tej grupy, ale nie wiesz, od czego zacząć? Co ze sobą zabrać, na co zwrócić uwagę, jak się ubrać na grzybobranie i przede wszystkim – po czym rozpoznać jadalne grzyby? Przeczytaj nasz tekst, by znaleźć odpowiedzi na te i inne pytania!

O czym dowiesz się z artykułu:

• Kiedy zaczyna się sezon na grzyby?
• Pierwsze grzybobranie – gdzie są grzyby?
• Co zabrać ze sobą na grzybobranie?
• Jak przerobić grzyby w kuchni?

Grzyby w polskich lasach można spotkać cały rok – niektóre gatunki zbiera się nawet zimą. Jeśli jednak nie jesteś wytrawnym grzybiarzem, lepiej poczekaj na rozpoczęcie sezonu, czyli przełom lipca i sierpnia, kiedy zaczynają pojawiać się na większą skalę rydze i koźlarze. Prawdziwe szaleństwo rozpoczyna się jednak dopiero w połowie września. Wtedy to dzieci zaczynają szkołę, lasy i polany zapełniają się prawdziwkami, borowikami, maślakami czy podgrzybkami, zaś liczni koneserzy zabierają się za zbieranie – i przerabianie.

Jesienna pogoda – zwłaszcza taka po deszczu – niekoniecznie zachęca do wędrówek po lasach. Warto jednak się przemóc, odpowiednio ubrać i wybrać na grzybobranie, bo to właśnie wówczas jest największa szansa na utrafienie świeżo wyrośniętych okazów. Nie bez powodu mówi się przecież, że coś „rośnie jak grzyby po deszczu”.

Sekretem udanego grzybobrania jest znalezienie miejsca, które obfituje w dary natury. Jak do niego trafić? Jest kilka sposobów. Najpopularniejszym i najbardziej skutecznym sposobem jest po prostu wybranie się na grzyby z kimś doświadczonym. Taka osoba z pewnością wie, gdzie szukać skarbów, o której godzinie, a przede wszystkim – zna się na gatunkach i wie, jak rozpoznać grzyby jadalne.

Nie bez powodu mówi się jednak, że grzybiarze nie zdradzają swoich miejscówek. Znalezienie kogoś, kto zechce zabrać Cię ze sobą, może być trudne. Wtedy pozostają inne sposoby. Jednym z nich jest po prostu wyjście do lasu i czujne szukanie grzybów w poszyciu. Być może odkryjesz jakieś nieodkryte jeszcze miejsce, a może trafisz na innych zbieraczy, a ich obecność utwierdzi Cię w tym, że jesteś w odpowiedniej lokalizacji. Jeśli planujesz grzybobranie w popularnym miejscu, lepiej wybierz się tam wczesnym porankiem – wtedy szanse, że nikt Cię nie uprzedzi, są największe.

Możesz też skorzystać z mapy grzybobrania – to oddolna inicjatywa, w ramach której grzybiarze zaznaczają na interaktywnej mapie, gdzie zbierali grzyby i z jakim skutkiem. Dzięki temu każdy może sprawdzić, jaka jest szansa na to, że jego wyprawa na grzyby okaże się owocna. Co tydzień ukazuje się tam również profesjonalny komentarz synoptyka grzybowego.

Różne grzyby rosną w różnych miejscach. Na szczęście zarówno w lasach liściastych, jak i iglastych (oraz oczywiście mieszanych) znajdziesz sporo gatunków grzybów jadalnych. Jeśli będziesz cierpliwy i wytężysz wzrok, przy odrobinie szczęścia nie wrócisz z grzybobrania z pustym koszykiem.

Gdzie na grzyby?

Pamiętaj, by na grzyby chodzić tylko do lasów. Nie zbieraj tych rosnących na terenach przemysłowych i w ich okolicy, ani na terenach miejskich. Grzyby łatwo i szybko wchłaniają wszelkie zanieczyszczenia, które potem mogą trafić do organizmu Twojego lub Twoich bliskich.

Drzewa i występujące w ich okolicy gatunki grzybów jadalnych

• dąb – borowik, podgrzybek
• sosna – maślak, borowik, podgrzybek
• świerk – borowik, podgrzybek
• brzoza - koźlarz
• buk – borowik

Grzyby w polskich lasach pojawiają się wtedy, gdy pogoda zaczyna się psuć – dni są coraz krótsze, niebo pochmurne, często deszczowe. Aby nie wrócić z grzybobrania z grypą czy przeziębieniem, trzeba odpowiednio się ubrać. Podstawą powinny być solidne kalosze. Na grzyby warto zaopatrzyć się w takie zakrywające łydki, by łatwo było wędrować między krzewami czy wyższym poszyciem. Na wypadek deszczu warto też mieć ze sobą kurtkę przeciwdeszczową lub pelerynę, a w pogodne, chociaż chłodne poranki świetnie sprawdzi się kamizelka pikowana.

Oprócz odpowiedniego stroju, warto mieć ze sobą także torbę na grzyby z przydatnymi akcesoriami. Są dwie szkoły zbierania: jedna mówi, by wykręcać grzyby z podłoża, inna – wycinać. Obojętnie, którą wybierzesz, wyposaż się w krótki nóż na grzyby, którym oczyścisz zdobycz z piasku, mchu czy innych zanieczyszczeń.

Zebrane okazy trzeba gdzieś składować. I to świetnie sprawdzi się koszyk na grzyby, w którym będą miały dostęp do świeżego powietrza i dzięki temu nie zaczną psuć się jeszcze w transporcie. Wiklinowe kosze z dużym uchwytem wydają się najwygodniejsze – łatwo się je nosi, można je przewiesić na przedramieniu, a do tego stabilnie postawić na ziemi na czas zbierania. W torbie na grzyby warto mieć także chusteczki higieniczne, butelkę z wodą do obmycia rąk oraz środek odstraszający komary i kleszcze.

Grzybobranie niekiedy zajmuje dużo czasu, a pogoda na grzyby – jak już wspomniano – to często deszcz i niskie temperatury. Dlatego dobrze wziąć ze sobą coś ciepłego do picia i jakieś przekąski. Świetnie sprawdzą się kubki termiczne lub termosy – dzięki nim nawet po kilku godzinach rozgrzejesz się herbatą czy kawą.

Obowiązkowym wyposażeniem każdego, kto wybiera się na grzybobranie, powinien być także atlas grzybów. Podstawowa zasada brzmi, by zbierać grzyby, których spodnia część kapelusza składa się z małych rurek przypominających gąbkę. Każdy okaz warto jednak dokładnie porównać ze zdjęciami w atlasie. Chociaż wśród grzybów rurkowych nie spotyka się gatunków trujących, to zdarzają się niejadalne, które w najgorszym przypadku zepsują smak potrawy lub wywołają ból brzucha. Co innego w przypadku grzybów z blaszkami. Te zbieraj wyłącznie, gdy masz w tym wprawę i odpowiednią wiedzę, gdyż pomyłka może skutkować nawet śmiercią!

Jadalne grzyby w kuchni – co z nimi zrobić?

Jeśli grzybobranie okaże się owocne, nadchodzi na kolejny etap, czyli przerabianie! Nadwyżki warto poddać suszeniu w specjalnej suszarce na grzyby. Gdy będą potrzebne, wystarczy namoczyć je w wodzie i dodać do potrawy, by zyskała specyficzny aromat i smak. Można je też mrozić. Grzyby blaszkowe (kurki czy rydze) należy wcześniej obgotować, by nie gorzkniały, natomiast maślaki, borowiki czy podgrzybki wystarczy porządnie umyć i osuszyć. Innym sposobem jest marynowanie ich w zalewie octowej – tak przygotowane mogą stać nawet kilka lat i być świetną przekąską, dodatkiem do sałatek czy kanapek. Zwłaszcza zimą, gdy brakuje nam sezonowych warzyw i owoców, a przede wszystkim słońca. Wbrew obiegowym opiniom grzyby są bowiem świetnym źródłem witaminy D, której niedobór przez większą część roku wszyscy odczuwamy.

Jeśli szukasz sprawdzonych sposobów na dania z grzybów, polecamy Ci odwiedziny w naszym serwisie Kuchnia Lidla. Znajdziesz tam wiele receptur przygotowanych przez doświadczonych kucharzy, m.in. schab zapiekany z porami i suszonymi grzybami, gnocchi z grzybami i brukselką czy wegetariańskie leczo z kurkami.